Lập kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng, việc quản lý và giảm phát thải khí nhà kính trở thành ưu tiên bắt buộc đối với nhiều doanh nghiệp. Để thực hiện hiệu quả, doanh nghiệp cần hiểu rõ kiểm kê khí nhà kính là gì, từ đó xác định chính xác lượng phát thải hiện tại. Từ kết quả kiểm kê này, việc lập kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính không chỉ giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật như Nghị định 06/2022/NĐ‑CP mà còn tối ưu hóa chi phí, nguồn lực và nâng cao uy tín trong mắt đối tác. Đây là bước nền tảng để doanh nghiệp xây dựng các chiến lược phát triển bền vững và tham gia thị trường carbon một cách hiệu quả.

Kiểm kê khí nhà kính (GHG Inventory) là quá trình đo lường, tổng hợp và báo cáo tất cả các loại khí nhà kính phát sinh từ hoạt động của doanh nghiệp. Việc kiểm kê này tuân thủ hệ thống MRV (Measurement – Reporting – Verification), theo hướng dẫn của Bộ Tài nguyên và Môi trường, đảm bảo:

• Xác định các nguồn phát thải trực tiếp và gián tiếp

• Tính toán lượng CO₂ tương đương (CO₂e)

• Lập báo cáo minh bạch, sẵn sàng thẩm định theo quy định

Lập kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính là gì?

Sau khi kiểm kê GHG, doanh nghiệp cần lập kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, bao gồm:

• Xác định các biện pháp kỹ thuật và quản lý để giảm phát thải

• Lên lộ trình và mục tiêu giảm phát thải cụ thể

• Dự toán chi phí và lợi ích kinh tế từ các biện pháp giảm phát thải

• Chuẩn bị dữ liệu để báo cáo MRV theo NĐ 06/2022

Việc lập kế hoạch đúng cách giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, tránh rủi ro vi phạm, đồng thời tạo điều kiện tiết kiệm chi phí và nâng cao hình ảnh bền vững. 

Doanh nghiệp hoàn toàn có thể tự lập kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, nhưng quá trình này yêu cầu thu thập dữ liệu đầy đủ, phân tích chính xác và tuân thủ pháp luật. Nếu thiếu kinh nghiệm, việc tự làm dễ dẫn đến sai sót, kiểm kê không đầy đủ hoặc báo cáo thiếu chính xác. Vì vậy, sự hỗ trợ từ chuyên gia giàu kinh nghiệm sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian và lập báo cáo chính xác.

Lựa chọn Ommanicert đồng hành hỗ trợ doanh nghiệp lập kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, doanh nghiệp nhận được:

• Sự hỗ trợ từ chuyên gia giàu kinh nghiệm: Đã thực hiện kiểm kê khí nhà kính và lập báo cáo giảm phát thải cho nhiều doanh nghiệp trong ngành công nghiệp lớn như xi măng, năng lượng, giao thông.
• Tuân thủ pháp luật 100%: Báo cáo kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính tuân thủ theo NĐ 06/2022, QĐ 13/2024/QĐ‑TTg và các hướng dẫn mới nhất.
• Đúng tiến độ: Đội ngũ chuyên gia hỗ trợ xây dựng báo cáo đúng thời gian nộp cho cơ quan quản lý
• Tiết kiệm thời gian và chi phí: Tránh sai sót, tiết kiệm thời gian và chi phí nội bộ đào tạo.
• Minh bạch & uy tín: Báo cáo rõ ràng, đáng tin cậy, nâng cao uy tín ESG.

Đối tượng nào cần làm kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính?

Các doanh nghiệp phải lập kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính sau khi hoàn thành báo cáo kiểm kê khí nhà kính. Đồng thời, việc đào tạo nhân viên để nâng cao nhận thức và rõ vai trò, trách nhiệm trong việc giảm phát thải trên toàn doanh nghiệp là cần thiết, nhằm đảm bảo đạt được các mục tiêu giảm phát thải đã đề ra.

Theo Nghị định 06/2022/NĐ‑CP, các cơ sở bắt buộc thực hiện kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính là những đơn vị có mức phát thải hàng năm từ 3.000 tấn CO₂ tương đương trở lên hoặc thuộc một trong các trường hợp sau:

a) Nhà máy nhiệt điện, cơ sở sản xuất công nghiệp với tổng lượng tiêu thụ năng lượng hàng năm từ 1.000 tấn dầu tương đương (TOE) trở lên;
b) Doanh nghiệp vận tải hàng hóa với tổng tiêu thụ nhiên liệu hàng năm từ 1.000 TOE trở lên;
c) Tòa nhà thương mại với tổng tiêu thụ năng lượng hàng năm từ 1.000 TOE trở lên;
d) Cơ sở xử lý chất thải rắn có công suất hoạt động hàng năm từ 65.000 tấn trở lên.

Bên cạnh đó, theo Quyết định 13/2024/QĐ‑TTg, 6 lĩnh vực bắt buộc phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính gồm:

• Năng lượng

• Giao thông vận tải

• Xây dựng

• Các quá trình công nghiệp

• Nông nghiệp, lâm nghiệp và sử dụng đất

• Chất thải

Kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính này phải được nộp về cơ quan có thẩm quyền quản lý hàng năm, đảm bảo tuân thủ đúng pháp luật và minh bạch trong thực hiện.

Hướng dẫn lập kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính cho doanh nghiệp

Lập kế hoạch giảm nhẹ phát thải GHG là bước quan trọng giúp doanh nghiệp tuân thủ pháp luật, tối ưu chi phí và nâng cao uy tín bền vững. Quá trình này gồm các bước cơ bản như sau:

Bước 1: Thu thập và kiểm kê dữ liệu phát thải (GHG Inventory)

• Xác định các nguồn phát thải: trực tiếp (nhiên liệu, quá trình sản xuất) và gián tiếp (điện năng, năng lượng mua từ bên ngoài).

• Thu thập dữ liệu năng lượng, nguyên vật liệu, vận tải, chất thải…

• Kiểm kê lượng phát thải hàng năm và xác định năm cơ sở để làm nền tảng so sánh.

Bước 2: Phân tích và đánh giá dữ liệu

• Tổng hợp và phân loại dữ liệu theo nguồn phát thải, loại khí (CO₂, CH₄, N₂O…).

• Xác định các khu vực hoặc hoạt động có mức phát thải cao.

• Đánh giá hiệu quả các biện pháp quản lý, sản xuất và năng lượng hiện tại.

Bước 3: Xác định mục tiêu giảm phát thải

• Đặt mục tiêu ngắn hạn và dài hạn dựa trên kết quả kiểm kê.

• Xác định tỷ lệ giảm phát thải mong muốn theo từng năm.

• Đảm bảo mục tiêu thực tế, khả thi và phù hợp với các quy định pháp luật hiện hành.

Bước 4: Xây dựng chiến lược và lựa chọn giải pháp

• Lập danh sách các biện pháp giảm phát thải:

  • Tối ưu hóa quy trình sản xuất

  • Sử dụng năng lượng tái tạo

  • Cải tiến thiết bị và công nghệ

  • Quản lý chất thải hiệu quả

• Lập lộ trình triển khai giải pháp theo từng năm.

• Ước tính chi phí và lợi ích kinh tế của từng giải pháp.

Bước 5: Lập kế hoạch chi tiết

• Xây dựng kế hoạch giảm phát thải hàng năm (12 tháng/lần) dựa trên các giải pháp đã chọn.

• Phân công trách nhiệm cụ thể cho các bộ phận trong doanh nghiệp.

• Xác định thời gian triển khai, nguồn lực và ngân sách.

Bước 6: Giám sát, đánh giá và cải tiến liên tục

• Theo dõi tiến độ thực hiện và đo lường kết quả giảm phát thải.

• Báo cáo định kỳ cho cơ quan quản lý theo Nghị định 06/2022/NĐ‑CP.

• Điều chỉnh kế hoạch khi có thay đổi về hoạt động sản xuất hoặc yêu cầu pháp lý.

• Đảm bảo doanh nghiệp duy trì hiệu quả giảm phát thải liên tục và bền vững.

Chi phí tư vấn lập kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính

Chi phí lập kế hoạch giảm nhẹ phát thải khí nhà kính sẽ khác nhau tùy thuộc vào ngành nghề, quy mô và đặc thù hoạt động của mỗi doanh nghiệp. Mỗi doanh nghiệp sẽ có phương án và chi phí riêng để đảm bảo vừa tuân thủ pháp luật, vừa tối ưu hiệu quả giảm phát thải.

Các hạng mục chi phí chính thường bao gồm:

1. Kiểm kê và đo lường khí nhà kính

   • Áp dụng cho doanh nghiệp chưa có báo cáo kiểm kê GHG hoặc chưa xác định năm cơ sở.

   • Đảm bảo số liệu phát thải chính xác, là nền tảng để lập kế hoạch giảm phát thải.

2. Xây dựng mục tiêu và chiến lược giảm phát thải

   • Thiết kế kế hoạch phù hợp với đặc thù sản xuất, năng lượng và ngành nghề.

   • Định hướng các biện pháp kỹ thuật, quản lý và chiến lược dài hạn.

3. Triển khai giải pháp giảm phát thải

   • Bao gồm đầu tư công nghệ, thiết bị tiết kiệm năng lượng, sử dụng năng lượng tái tạo, tối ưu hóa sản xuất và quản lý chất thải.

4. Giám sát và báo cáo định kỳ

   • Theo dõi tiến độ thực hiện kế hoạch, đo lường hiệu quả giảm phát thải và lập báo cáo định kỳ gửi cơ quan quản lý.

5. Đào tạo nhân sự

   • Nâng cao nhận thức, hướng dẫn xây dựng và thực hiện kế hoạch, đảm bảo tất cả bộ phận trong doanh nghiệp đều tham gia hiệu quả.

6. Xây dựng kế hoạch giảm phát thải hàng năm

   • Lập kế hoạch chi tiết theo từng giai đoạn (ví dụ 2026–2030), đảm bảo doanh nghiệp hoàn thành mục tiêu phát thải theo lộ trình.

Thời gian làm kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính mất bao lâu?

Nếu doanh nghiệp đã có báo cáo kiểm kê khí nhà kính (bao gồm năm cơ sở), thời gian xây dựng kế hoạch giảm nhẹ phát thải GHG sẽ được rút ngắn đáng kể. Doanh nghiệp có thể nhanh chóng xây dựng mục tiêu, tổng hợp và phân tích dữ liệu, phân loại các nguồn phát thải và thiết lập kế hoạch giảm phát thải theo từng năm (12 tháng/lần).

Tuy nhiên, thời gian thực hiện có thể kéo dài nếu dữ liệu chưa đầy đủ hoặc không chính xác, do đó tổng thời gian lập kế hoạch thường dao động từ 2 tuần đến vài tháng, tùy thuộc vào quy mô doanh nghiệp và kết quả khảo sát thực tế.

Thời gian thực hiện chi tiết theo giai đoạn:

• Giai đoạn lập kế hoạch & chuẩn bị: 6 – 10 tuần (~1,5 – 2,5 tháng)

• Giai đoạn triển khai giải pháp giảm phát thải: 6 – 24 tháng, phụ thuộc vào loại giải pháp áp dụng

• Giai đoạn giám sát & cải tiến liên tục: Thực hiện hàng năm để đảm bảo hiệu quả và tuân thủ pháp luật